ปริศนาเพื่ออนาคต ตอน 2

ครั้นเมื่อเราจะให้โอวาทนักเรียน หรือ สอนลูกหลาน เราอาจจะให้โอวาทโดยตรง หรือ พิมพ์ติดไว้ที่บ้านให้พวกเขาได้อ่าน แต่โดยปกติแล้วคนเราชอบ "เอะใจ ฉงน" ดังนั้น จึงควรที่จะหาคำสอนอะไรที่เมื่อเขาเห็นแล้ว เขาจะเกิดความฉงนใจว่า... "นี่มันอะไรกันนะนี่ ? "

        ดังนั้น  จึงได้ผูกปริศนาเพื่ออนาคตของเยาวชน เพื่อให้พระสงฆ์องคเจ้าได้นำไปให้โอวาทแก่นักเรียน นักศึกษา หรือ พ่อแม่ ผู้หลักผู้ใหญ่ จะได้นำไปให้โอวาทแก่ลูกหลาน ครู อาจารย์ให้โอวาทแก่ลูกศิษย์ หรือ เขียนแปะติดไว้ตามสถานที่ต่าง ๆ  (ท่านผู้อ่านลองคิดทายดู ก่อนที่จะอ่านคำตอบ)  ปริศนาอนาคต มีอยู่ว่า...
 

        ทั้งหมดนี้ควรที่จะต้องให้นักเรียนนักศึกษาเขาท่องและทวนให้ได้ก่อน แล้วลองให้เขาทายในใจว่าแต่ละข้อนั้นมีความหมายอย่างไร ?  ต่อจากนั้นจึงเฉลยสุดแต่เวลาหรือความรู้ความสามารถของพระที่ให้โอวาท หรือ ครูอาจารย์

        คราวนี้จะเฉลยปริศนาเพื่ออนาคตโดยโครงสร้างสั้น ๆ  คือให้ความหมายแต่เพียงโดยย่อ  เพื่อให้ไปอธิบายต่อเติม

        อย่าเห็นเสียว่าเป็นสวย คือ คำสอนใด ๆ ที่พระพุทธเจ้า ศาสดาทุกศาสนา พ่อแม่ ครู อาจารย์ท่านกล่าวเตือนว่า "เป็นความเสียหาย ทำให้เสียคน" อย่าไปเห็นว่าเป็นของดีงาม  แล้วฝืนทำ  เช่น เหล้า  เธค  คลับ  ผับ บาร์  ยาเสพติด  แห่ลงอบายมุข

        อย่าเอาต้นกล้วยมาทำเสา คือ ต้นกล้วยนั้นถ้าใครเอามาทำเสาเรือน ๆ ก็พัง  ได้แก่ผู้ใด    คบคนพาล นำคำพูดของคนพาลมาปฏิบัติ ชีวิตของคนนั้นก็ต้องพัง ดุจเอาต้นกล้วยมาทำเสาเรือน พระพุทธเจ้าสอนว่า "การไม่คบคนพาลเป็นมงคลของชีวิต การคบคนพาลเป็นมิตรเป็นความหายนะ"

        อย่าเอาระเบิดมาเหน็บพก คือ การจะเดินทางไปไหนต้องดูประวัติของคนนั้นด้วย ถ้าเขามีศัตรูมาก ทำทุจริตผิดกฎหมายแล้วหนีตำรวจ เราจะพลอยถูกตีฟันยิงแทง หรือ ติดคุกติดตะรางไปด้วย

       อย่าเอาครกมาทำสาก คือ ครก ได้แก่  สมองและใจ  สากได้แก่ความคิดหรือวิจารณญาณ  เครื่องแกง  ได้แก่วิชาของครูที่สอนทุกวิชาการ ต้องหมั่นอ่านหมั่นคิดในวิชาการที่ครูสอน  ดุจดั่งแม่ครัวใช้ครกสากตำเครื่องแกง ๆ ก็จะมีรสอร่อย แต่ถ้าเรียนวิชาแล้วไม่ใส่ใจคิดด้วยวิจารณญาณ ก็เท่ากับเอาครกมาตำสาก เครื่องแกงก็หกหมด  เสียเวลาที่ต้องไปสถานศึกษา  ไม่ได้ประโยชน์

        อย่าเอาปากไปอมหอก คือ การพูดจาอย่าทิ่มแทง ส่อเสียด นินทา หรือ การแซวคนอื่นด้วย การพูดถึงปมด้อย หรือ เรื่องความเลวความชั่วของคนอื่น

        อย่าเอาน้ำไปกรอกกระบอกปืน คือ ถ้าเราอยู่ ณ สถานที่นั้น ๆ แล้วเพื่อนเรากับคนอื่น ทะเลาะกัน ก็อย่าห้าม  เพราะถึงเราพูดเพื่อให้เขาใจเย็น เขาก็ไม่เชื่อไม่เกรงใจเรา ถ้าเขาเกรงใจเรา เขาก็จะไม่ทะเลาะ ควรที่จะเดินหนีเสียโดยเร็ว ไม่เช่นนั้นเราจะพลอยเจ็บตายไปด้วย ดุจดั่งคนเอาน้ำกรอกกระบอกปืนที่เขาเหนี่ยวไกแล้ว

         อย่ายืนขวางทางขบวน คือ อย่าคิดว่าพ่อแม่ตนเองเป็นใหญ่โตแล้วทำผิดกฎระเบียบสถานศึกษา หรือ ทำผิดกฎหมาย ด้วยความทะนงว่าพ่อแม่สามารถไถ่ถอนคดีหนีความผิดได้

         อย่ากวนน้ำให้ขุ่น คือ การพูดจาอย่าให้คนอื่นเขาอารมณ์ขุนเคือง ขุ่นแค้น ต้องพูดให้คนอื่นเขาอารมณ์ดี มีความสุข สนุกสนาน การพูดจาที่ทำให้อารมณ์ขุ่น  ทำให้ไม่มีใครอยากคุยด้วย หรือ การยุแยงตะแคงแหย่ก็เป็นสิ่งที่ไม่ดี ทำลายความสามัคคีของหมู่คณะ

         อย่าเป่าฝุ่นทวนลม คือ อะไรที่ตัวเราไม่มี หรือ ทำไม่เป็น อย่าสอนคนอื่น เพราะเขาจะถามกลับมาว่า...คุณทำเป็นไหม ? คุณทำได้ไหม ? คุณทำหรือยัง ? ... เราผู้สอนสั่งคนอื่นก็ต้องหน้าดำกับคำพูดว่า ... โธ่เอ๊ย !  ตัวเองยังทำไม่ได้  ริจะมาสอนคนอื่น...

         อย่าถ่มน้ำลายรดฟ้า คือ  อย่าตำนินินทาครู อาจารย์ อธิการบดี เจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน การนินทาบุคคลที่สูงกว่าเราด้วยคุณความดี คุณธรรม เหมือนถ่มน้ำลายรดฟ้า น้ำลายก็ตกใส่หน้าผู้ถ่ม

         อย่าหลงเงา คือ อย่าคิดว่าชีวิตจะยืนยาวตามที่เราคิด เพราะชีวิตของทุกคน มีกรรมาเกณฑ์ มีนายเวรตามมาทวงคืน และ อย่าหลงความหล่อความสวยอขงเพศตรงข้าม รวมทั้งอย่าหลงว่าเงินทองฐานะของพ่อแม่เป็นของตัว อย่าทำตนเป็น "ตัวเท่าเสา เงาเท่าเรือน"

         อย่าให้เสาหัก คือ เมื่อตั้งใจจะเรียนแล้วต้องเรียนด้วยปณิธานอันเป็นเสาหลัก อย่าหลงคำชวนของเพื่อนชั่วที่ชักพาไปในทางที่ไม่ดี

         อย่าให้ยักษ์กลืน คือ เวลาในแต่ละวันาทีเหมือนยักษ์ที่กลืนกินคน อย่าปล่อยเวลาให้เปล่าปราศจากประโยชน์ด้วยการนั่งฆ่าเวลา นอนฆ่าเวลา กล่นฆ่าเวลา แท้จริงเวลานั้นมันฆ่าเรา

         อย่าให้คลื่นถล่มทับ คือ อย่าให้กระแสสังคมถล่มทับเรา  ด้วยการ...

             ถ้าหากว่าเราได้ให้โอวาทนักเรียนนักศึกษาด้วยปริศนาอนาคต เขียนติดไว้ตามห้อง เขียนขึ้นป้ายให้ท่องหน้าเสาธง มีหรือที่เด็กมันจะเสียนคน ส่วนเด็กทั้งหลายก็ "จำให้แม่น ปฏิบัติให้มั่น" รับรองความฝันของเธอจะเป็นความจริง.

พระราชวิจิตรปฏิภาณ
วัดสุทัศนเทพวราราม