ประวัติ เจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (วีระ ภทฺทจารี)
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
(วีระ ภทฺทจารี ป.ธ. ๙)
อดีตเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวรารามอดีตกรรมการมหาเถรสมาคม
ชาติภูมิ
นามเดิม วีระ นามสกุล รอดบำเรอ บิดาชื่อนายลี รอดบำเรอ มารดาชื่อนางมา รอดบำเรอ
เกิดเมื่อวันพฤหัสบดี ขึ้น ๘ ค่ำ เดือน ๓ ปีมะเมีย จุลศักราช ๑๒๙๒ รัตนโกสินทรศก ๑๔๘ ตรงกับวันที่ ๒๖ มกราคม พ.ศ ๒๔๗๓ ณ บ้านป่าฝ้าย หมู่ที่ ๔ ตำบลเขาแร้ง อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี โยมบิดาชื่อ นายลี รอดบำเรอ โยมมารดาชื่อ นางมา รอดบำเรอ สำเร็จการศึกษาปีที่ ๑ จากโรงเรียนเพิ่มวุฒิ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี
บรรพชา
บรรพชา เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๔๘๘ ตรงกับวันอาทิตย์ แรม ๗ ค่ำ เดือน ๘ ต้น ปีระกา จุลศักราช ๑๙๐๗ ณ วัดเขาวังสะดึง ตำบลเขาแร้ง อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี โดยมีเจ้าอธิการวงศ์ ธมฺมปาโล วัดเกาะลอย เจ้าคณะตำบลเกาะพลับพลา เขาแร้ง เป็นพระอุปัชฌาย์ บรรพชาแล้ว สังกัดวัดโสดาประดิษฐาราม จังหวัดราชบุรี โดยมีพระอธิการนก เป็นอาจารย์ผู้ปกครอง จนเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๙ ได้ย้อยไปศึกษาพระปริยัติธรรม ณ สำนักเรียนวัดเทพธิดา อยู่ในความปกครองของ พระวิสุทธิวงศาจารย์ (พลอย ญาณสํวโร ช้างเพ็ชร ป.ธ.๙) อดีตเจ้าอาวาสวัดเทพธิดาราม
อุปสมบท
เมื่อท่านอายุย่างเข้า ๒๒ ปี ได้เข้าอุปสมบทเมื่อวันอาทิตย์ ที่ ๖ พฤษภาคม ๒๔๙๔ (ขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๖) ณ พระอุโบสถวัดเทพธิดาราม เขตพระนคร กรุงเทพฯ โดยมี พระมงคลธรรมรังสี (ปาน อินฺทโชโต) เจ้าอาวาสวัดเทพธิดาราม เป็นพระอุปัชฌาย์ พระราชธรรมเสนานี (ศุข สุภทฺโท ป.ธ. ๔) วัดมหาธาตุวรวิหาร เจ้าคณะจังหวัดราชบุรี เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระวิสุทธิโสภณ (ปลอด กมุทฺโท ป.ธ.๙) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสระเกศ กรุงเทพฯ เป็นพระอนุสาวนาจารย์ สำเร็จญัตติจตุตถกรรมวาจา เป็นพระภิกษุ เวลา ๑๔.๒๕ น. หลังจากอุปสมบทแล้ว ได้ศึกษาพระปริยัติธรรมจนสามารถสอบไล่ได้เปรียญธรรม ๙ ประโยค เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๔ และย้ายมาอยู่วัดสุทัศนเทพวราราม เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๐๗
มูลเหตุแห่งการย้าย
ด้วยเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ เสงี่ยม จนฺทสิริ ในขณะดำรงสมณศักดิ์ ที่พระธรรมวิสุทธาจารย์ เป็นรองเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม มีความประสงค์จะปลูกฝังสำนักเรียนวัดสุทัศนเทพวรารามให้เจริญยิ่งๆขึ้นไป จึงได้พูดชักชวนเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร ป.ธ.๙) ในสมัยที่ยังเป็นพระมหาเปรียญอยู่ที่วัดราชบูรณะ ให้มาอยู่วัดสุทัศนเทพวราราม เพื่อช่วยกิจพระศาสนา แต่ท่านได้กราบเรียนปฏิเสธไป แต่ได้เสนอให้ไปนิมนต์ พระมหาวีระ ภทฺทจารี ป ธ ๙ จากสำนักเรียนวัดเทพธิดาราม มาแทน
ครั้นในปี พ.ศ. ๒๕๐๖ เจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ ในขณะดำรงสมณศักดิ์ ที่พระธรรมวิสุทธาจารย์)ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม จึงได้ดำเนินการขอตัวพระมหาวีระ ให้มาช่วยสอนหนังสือและช่วยงานพระศาสนา ท่านก็ยินดีที่จะช่วยตามกำลังความสามารถ เจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (จนฺทสิริมหาเถร) จึงได้มีหนังสือขอตัวพระมหาวีระ จากท่านเจ้าคุณพระมงคลธรรมรังสี เจ้าอาวาสวัดเทพธิดาราม แต่ในเวลานั้นท่านอาพาธ จึงมอบหมายให้ท่านเจ้าคุณพระสุนทรกิจโกศล บัว นิสโภ ผู้ช่วยเจ้าอาวาส พร้อมด้วยคณะสงฆ์วัดเทพธิดาราม จัดการตามประสงค์ ครั้นถึงวันอาทิตย์ที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๐๗ เวลา ๑๕ ๒๒ น ตรงกับวันแรม ๑๑ ค่ำเดือน ๘ ปีมะโรง จุลศักราช ๑๓๒๖ ได้อุดมมงคลฤกษ์ จึงย้ายมาอยู่ที่วัดสุทัศนเทพวราราม โดยอยู่ในความปกครองของพระครูพิพัฒน์บรรณกิจ (วิเชียร จนฺทสโร) อดีตเจ้าคณะ ๕
วิทยฐานะ
พ.ศ. ๒๔๘๔ สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษา จากโรงเรียนประชาบาล
วัดโสดาประดิษฐาราม อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
พ.ศ. ๒๔๘๕ สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ ๑ จากโรงเรียนเพิ่มวุฒิ
อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี (ต้องหยุดเรียนเนื่องด้วย
สงครามโลกครั้งที่ ๒)
พ.ศ. ๒๔๘๘ สอบไล่ได้นักธรรมชั้นตรี สำนักเรียนคณะจังหวัดราชบุรี
วัดโสดาประดิษฐาราม อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
พ.ศ. ๒๔๙๓ สอบไล่ได้นักธรรมชั้นเอก สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม กรุงเทพมหานคร
พ.ศ. ๒๕๐๔ สอบไล่ได้เปรียญธรรม ๙ ประโยค สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม
กรุงเทพมหานคร
ตำแหน่งงานปกครองคณะสงฆ์
พ.ศ. ๒๕๐๘ เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
พ.ศ. ๒๕๑๒ เป็นเจ้าคณะอำเภอพระโขนง
พ.ศ.๒๕๒๐ เป็นรองเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
พ.ศ.๒๕๒๒ - ๒๕๕๒ เป็นเจ้าคณะภาค ๔
พ.ศ.๒๕๒๗ - ปัจจุบัน เป็นเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
พ.ศ.๒๕๓๕ - ปัจจุบัน เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม
พ.ศ.๒๕๓๖ เป็นรองแม่กองธรรมสนามหลวง
พ.ศ.๒๕๕๓ เป็นเจ้าคณะภาค ๔ (กิตติมศักดิ์)
ด้านการศึกษา
พ.ศ.๒๔๙๔ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีสำนักเรียนวัดเทพธิดาราม
เป็นกรรมการตรวจธรรมสนามหลวง
พ.ศ.๒๔๙๕ เป็นกรรมการตรวจบาลีสนามหลวง
พ.ศ.๒๕๐๔ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สำนักเรียนวัดสามพระยา
สอบไล่ได้เปรียญธรรม ๙ ประโยค สังกัดสำนักเรียนวัดเทพธิดาราม
พ.ศ.๒๕๐๗ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สำนักเรียนวัดสุทัศนเทพวราราม
พ.ศ.๒๕๑๗ เป็นอาจารย์ใหญ่สำนักเรียนวัดสุทัศนเทพราราม
พ.ศ.๒๕๒๗ – ปัจจุบัน เป็นเจ้าสำนักเรียนวัดสุทัศนเทพวราราม
เป็นผู้อำนวยการกองตรวจธรรมสนามหลวง ชั้นโท
เป็นผู้อำนวยการโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์ วัดสุทัศนเทพวราราม
ด้านการศึกษาสงเคราะห์
- มอบทุนการอบรมบาลีก่อนสอบสนามหลวง แก่คณะสงฆ์ภาค ๔ (นครสวรรค์
พิจิตร เพชรบูรณ์ และกำแพงเพชร)
- มอบทุนการศึกษาแก่พระภิกษุไปศึกษาเล่าเรียนที่ประเทศอินเดีย
- มอบทุนการศึกษาเพื่อเป็นกำลังใจแก่พระภิกษุ-สามเณร ผู้ที่สอบไล่ได้
เปรียญธรรมประโยค ๗,๘ และ ๙ ตามลำดับ
- ประธานตั้งทุนพระธรรมปิฎก (วีระ ภทฺทจารี)
- ประธานตั้งทุนสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เสงี่ยม จนฺทสิริมหาเถร)
และมอบทุนการศึกษาตาม
ประกาศมหาเถรสมาคม ทั้งทุนประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา
ด้านการเผยแผ่
- ประธานจัดงานสัปดาห์ส่งเสริมพระพุทธศาสนาโลก วันวิสาขบูชา ที่ท้องสนามหลวง
โดยมติ มหาเถรสมาคม
- ประธานคณะกรรมการดูแลการจัดกิจกรรมสำคัญทางพระพุทธศาสนา
ในวาระสำคัญต่างๆ เป็น ประจำทุกปี อาทิ วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา
วันอาสาฬหบูชา และเทศกาล สงกรานต์เป็นต้น
- ประธานคณะกรรมการดูแลการจัดบวชศีลจารินี เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล แด่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมชินีนาถ เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ ๓-๕ ธันวาคม และวันที่ ๑๑-๑๓ สิงหาคม ของทุกปี
-ประธานอำนวยการโครงการเปิดพระอารามภาคกลางวัน และกลางคืน เพื่อส่งเสริมให้
พุทธศาสนิกชนได้มีความรู้ความเข้าใจในพุทธศาสนาด้วยการสวดมนต์ ฟังธรรม และเจริญจิต
ภาวนา ณ พระวิหารหลวง วัดสุทัศนเทพวราราม เป็นประจำทุกวัน
- ประธานคณะกรรมการจัดการส่งเสริมการเทศน์มหาชาติทำนองหลวง และจัดเทศน์มหาชาติ ใน
เทศกาลสารทไทยเป็นประจำทุกปี เพื่อนำรายได้เป็นทุนบูรณะพระอาราม และส่งเสริม
การศึกษาพระภิกษุสามเณร
- แสดงพระธรรมเทศนาตามวาระต่างๆ ในวันสำคัญที่เกี่ยวกับสถาบันชาติ ศาสนา และ
พระมหากษัตริย์ ผ่านช่องทางสถานีวิทยุ และโทรทัศน์ช่องต่างๆ
-ประธานคณะเดินทางไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในนานาประเทศ ทั้งในเขตทวีปเอเชีย
ทวีปอเมริกา และทวีปยุโรป เป็นต้น
ด้านสาธารณูปการ
- จัดตั้งทุนพระอุปัชฌาย์ เพื่อเป็นเงินทุนในการบูรณปฏิสังขรณ์ วัดสุทัศนเทพวราราม
- ประธานกรรมการ โครงการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังพระวิหารหลวง
ร่วมกับสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี
- ประธานกรรมการดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์สัตตมหาสถาน
- ประธานกรรมการดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์พระอุโบสถและกุฏิสงฆ์ เพื่อน้อมถวายเป็นพระ
ราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
- ประธานกรรมการปรับปรุงภูมิทัศน์และติดตั้งระบบไฟฟ้าและแสงสว่างในเขตพุทธาวาส
และสังฆาวาส
ด้านสาธารณูปการอื่นๆ
-จัดซื้อที่ดินเพื่อสร้างอาคารเรียน วัดโสดาประดิษฐาราม อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
-บริจาคทุทรัพย์ในการจัดสร้างโรงเรียนพระปริยัติธรรม และอาคารปฏิบัติกรรมฐาน
วัดโสดาประดิษฐาราม อำเภอราชบุรี จังหวัดราชบุรี
-จัดหาทุนทรัพย์ในการจัดสร้างฌาปนสถาน ณ วัดโสดาประดิษฐาราม จังหวัดราชบุรี
-จัดซื้อที่ดินในการจัดสร้างวัดภูเขาดิน จังหวัดราชบุรี
-บริจาคทุนทรัพย์ในการจัดสร้างหอพระกลางน้ำ วัดโสดาประดิษฐาราม จังหวัดราชบุรี
-ประธานกรรมการจัดหาทุนทรัพย์และรับบริจาคที่ดินในการจัดสร้างศูนย์ปฏิบัติธรรม
วัดสุทัศนเทพวราราม ณ บ้านหนองแต้ อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี
-จัดซื้อที่ดินเพื่อสร้างโรงเรียนวัดโสดาประดิษฐาราม อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
-บริจาคทุนทรัพย์เพื่อติดตั้งเครื่องปรับอากาศที่ห้องประชุมใหญ่ และสร้างหอพระประจำโรงเรียน
เบญจมราชาลัย เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
-ประธานกรรมการจัดหาทุนทรัพย์ในการจัดสร้างอาคารหอฉันให้แก่มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ
ราชวิทยาลัย อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
-บริจาคทุนทรัพย์เพื่อสมทบทุนสร้างอาคารที่พักอาคันตุกะ (๙๒ ปี ปัญญานันทะ) มหาวิทยาลัย
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
-บริจาคทุนทรัพย์เพื่อสมทบทุนสร้างตึกอาคารผู้ป่วยโรงพยาบาลศิริราช
-ประธานอุปถัมภ์จัดหาทุนทรัพย์ในการจัดสร้างอาคาร "สัญญา ธรรมศักดิ์" ของพุทธสมาคม
-บริจาคทุนทรัพย์เพื่อสมทบทุนในการจัดสร้างอาคารเรียนของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่ ห้องเรียนจังหวัดลำพูน
-บริจาคทุนทรัพย์สมทบทุนในการจัดสร้างพระวิหารวัดโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
-บริจาคทุนทรัพย์ในการจัดสร้างอาคารเรียน ๗๑ ปี พระวิสุทธาธิบดี (ภัททจารีมหาเถระ)
โรงเรียนจันทร์ทองเอี่ยม จังหวัดนนทบุรี
-ประธานกรรมการอุปถัมภ์ในการจัดสร้างอุโบสถและผูกพันธสีมา วัดมงคงรัตนาราม
เมืองแทมป้า มลรัฐฟลอริดา ประเทศสหรัฐอเมริกา
-ประธานกรรมการอุปถัมภ์ในการจัดสร้างวัดพุทธสามัคคี นครไครเชิร์ช ประเทศนิวซีแลนด์
ด้านสาธารณะสงเคราะห์
- ทูลเกล้าฯ ถวายทุนทรัพย์สมทบเข้ากองทุน มูลนิธิ พอ.สว.
- ประธานกองทุน “วัดช่วยวัด” โดยมติมหาเถรสมาคม
- รองประธานกรรมการ และกรรมการโรงพยาบาลสงฆ์
- บริจาคทุนทรัพย์เพื่อช่วยเหลือพระภิกษุสามเณรและผู้ประสบอุทกภัยในเขตปกครองคณะสงฆ์
ภาค ๔
- บริจาคทุนทรัพย์สมทบทุนมูลนิธิอัฏฐมราชานุสรณ์
- ประธานมอบทุนการสร้างพุทธอุทยาน จังหวัดนครสวรรค์
- ประธานกรรมการจัดตั้งกองทุนรักษาพยาบาลพระภิกษุ – สามเณรอาพาธ
เกียรติคุณ
พ.ศ. ๒๕๓๖ ได้รับปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาจุฬาลงกรณราช
วิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์
พ.ศ. ๒๕๔๘ ได้รับพระราชทานรางวัล “มหิดลวรานุสรณ์” สภาสังคมสงเคราะห์แห่ง
ประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
สมณศักดิ์
พ.ศ.๒๕๐๘ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระราชาชั้นสามัญ ที่ พระศรีวิสุทธิวงศ์
พ.ศ.๒๕๑๔ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นราช ที่ พระราชเมธี
พ.ศ. ๒๕๒๓ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ ที่ พระเทพเวที
พ.ศ. ๒๕๓๐ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นธรรม ที่ พระธรรมปิฎก
พ.ศ. ๒๕๓๕ ได้รับการสถาปนาเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง (ชั้นหิรัณยบัฏ)
ที่ พระวิสุทธาธิบดี นับเป็นองค์ที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้รับการสถาปนาเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นสมเด็จพระราชาคณะ (ชั้นสุพรรณบัฏ) ที่
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ นับเป็นองค์ที่ ๑๗ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
๑๑ เมย.๒๕๕๙ มรณภาพโดยติดเชื้อในกระแสโลหิต ณ โรงพยาบาลกรุงเทพ เวลา ๐๙.๐๐ น.
สิริรวมอายุ ๘๖ ปี ๖๕ พรรษา